Sociale veiligheid? In 1997 was die term redelijk nieuw, maar wel de kern

De Krajicek Foundation wil gelijke kansen voor alle kinderen om dicht bij in een sociaal veilige omgeving, minimaal 1 uur per dag te bewegen.

In een interview voor de Krajicek Foundation vertelt oprichter Richard Krajicek er meer over.

“Het moet ergens in de winter zijn geweest,” zegt Richard Krajicek. “Ik had net een bezoek gebracht aan onze eerste Playground op de Hondiusstraat in Den Haag. Toen ik terugliep naar de parkeerplaats, werd ik bij mijn auto opgewacht door een jongetje van een jaar of twaalf. Hij bedankte me, want dankzij de Playground had zijn broertje nu een plek om te sporten. ‘Die had ik vroeger niet,’ zei hij.’ Richard lacht bij de herinnering en weet nog dat hij twijfelde of de hele boel in scène was gezet. Maar alle media waren al weg.

Ruzie over geld
Richard is bescheiden over de impact van de 125 Krajicek Playgrounds en de duizenden kinderen die hierdoor kunnen spelen en sporten. “Het begon allemaal tamelijk eenvoudig”, vertelt hij: “In 1997 startten we als een sportstichting, die sportveldjes aanlegde voor kinderen en jongeren. Het idee ontstond kort na het winnen van Wimbledon in 1996. “Mijn ouders hadden thuis in Den Haag vaak ruzie, meestal over geld”, zegt Richard. “Gelukkig kon ik wel altijd tennissen. Dat veel kinderen die mogelijkheid niet hadden, ontdekte ik eigenlijk pas toen ik in de Haagse Schilderswijk een tennisclinic gaf aan kinderen.

Ongelofelijk
Veel kinderen hadden nog nooit een racket vastgehouden, laat staan op een club gezeten. Ik dacht altijd dat wij thuis weinig geld hadden, maar er bleek nog een overtreffende trap te zijn. Eten, een dak boven je hoofd, een zorgverzekering. In Nederland wordt er voor arme gezinnen wel gezorgd voor de eerste levensbehoeften, maar sport hoort daar niet bij. Ongelofelijk, vond ik dat. Iedereen moet toch kunnen sporten?” Hij herinnert zich de onthutsende cijfers uit die jaren nog goed: “Er viel een behoorlijke groep kinderen buiten boord. In de Schilderswijk was de verhouding sportende kinderen en bankzitters 20-80. In Vogelwijk, een betere Haagse buurt, was dat precies andersom. Bizar vond ik dat.”

Bereikbare rolmodellen
De oprichting van de Krajicek Foundation in 1997 en de opening van de eerste Playground een jaar later, leidden ertoe dat de stichting ook écht een verschil maakt: “Wijken worden leefbaarder, er is meer sociale cohesie en we zien dat kinderen er later in hun leven nog steeds wat aan hebben. Samenwerken in een team, discipline, op tijd komen, je afspraken nakomen, zelfvertrouwen opdoen, leren verliezen en jezelf een spiegel voor durven houden; dat neem je je hele leven mee. Uit onderzoek blijkt bovendien dat je je door sporten niet alleen gezonder en beter voelt, maar dat kinderen er ook beter door gaan leren.”

Iedereen wil Memphis Depay worden
Het Krajicek Scholarshipprogramma waarmee in 2006 wordt gestart, voegt daar nog wat aan toe: ‘Scholarshippers zijn niet alleen zichzelf maatschappelijk aan het verbeteren, maar ook hun omgeving.’ Bovendien zijn het ‘bereikbare rolmodellen’, legt Krajicek uit: ‘Paul Verweel wees ons op het belang daarvan: als kind wil iedereen Memphis Depay worden, maar als je een jaar of vijftien bent, dan besef je dat dat waarschijnlijk niet gaat gebeuren. Dat demotiveert enorm. Er zijn dus bereikbare rolmodellen nodig, jongeren uit de eigen buurt die het goed doen in hun wijk, werk of studie. Dan houd je jongeren erbij. Een leuke, uitdagende baan is ook voor hen haalbaar.’

Uitzonderlijke jeugd
Richard had wat dat betreft een uitzonderlijke jeugd: ‘Ik speelde op mijn twaalfde zo goed dat mij een gouden carrière werd voorspeld. Maar het was niet altijd makkelijk. Ik had een vader die me coachte en daarin heel streng kon zijn, en mijn ouders hadden veel ruzie en scheidden toen ik vijftien was.’ Toen Krajicek op zijn zestiende minder goed ging spelen, gaf hij niet op: ‘Ik was vastbesloten om door te gaan, omdat ik wilde weten of ik het kon. Ik had zo veel geïnvesteerd in tennis. Dus ik ging van school, veranderde van coach en gaf mezelf vier jaar; als ik het dan niet had gemaakt, zou ik teruggaan naar school.’ Natuurlijk, het helpt dat Richar opklom naar de vierde plaats van de wereldranglijst tennis. Maar waar het om gaat, benadrukt Krajicek, is dat het uiteindelijk uit jezelf moet komen: ‘Alleen als je het écht zelf wilt, gebeurt er ook wat.’

Self empowerment
De Krajicek Foundation gaat op haar Playgrounds uit van ‘self empowerment’, legt Krajicek uit: ‘Wij leggen nooit iets op, zijn nooit de trekker van een project. Dat is de buurt of de gemeente. Zíj moeten ons benaderen. Het beheer ligt ook meestal bij de bewoners zelf. Zij hebben de sleutel van de kooi en openen en sluiten een Playground.’ En die benadering werkt: ‘Als je de Playground aan de wijk geeft en het beheer en de begeleiding uit diezelfde buurt haalt, dat werkt gewoon. Het heeft een ongelofelijk effect op de sociale cohesie in zo’n buurt.’ Krajicek herinnert zich hoe hij vijf jaar na de opening van de allereerste Playground in Den Haag weer terugkwam in de Hondiusstraat: ‘Dat veld lag er nog perfect bij. Geweldig vond ik dat; dat is voor mij een teken dat bewoners trots zijn op hun Playground en er goed voor zorgen.’

Vragen om een Playground
Het is een van de sterke punten van de Krajicek Foundation: ‘Mensen geloven in ons omdat we ons niet alleen concentreren op de hardware – de velden en de materialen -, maar ook op de software. Je kan het mooiste veld aanleggen in een wijk, maar als daar geen goede sport- en spelleiders zijn, geen gemotiveerde Scholarshippers, en geen buurtbewoners die zich ervoor in willen zetten, dan heb je er helemaal niks aan.’ Best trots is hij op het werk van de Krajicek Foundation: ‘We weten mensen echt te raken, en we maken een verschil in een wijk. Ik vind het geweldig dat gemeentes nu zelf naar ons toe komen en ons vragen om een Playground.’ Het uiteindelijke doel? Hij lacht: ‘Dat we ons op een dag kunnen opheffen; dat iedereen die wíl sporten, dat ook op een veilige manier kan.’